Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde İstanbul’da bulunan bin hünerli (Hezarfen), cemşid işli, çok becerikli, Aristo akıllı üstadlardan bahsedilen bölümde adı geçen kişilerden biri de Ahmet Çelebi’dir. Evliya Çelebi Hezarfen Ahmet Çelebi ile ilgili olarak şunları yazar: “İlk defa Okmeydanı minberi üzere yıldız rüzgârı şiddetinde kartal kanatlarıyla sekiz, dokuz kere göklere kanat açarak talim etti. Sonra Sultan Murat Han Sarayburnu’nda Sinan Paşa köşkünde seyrederken Galata kulesinin en tepesinden Ahmet Çelebi lodos rüzgârıyla uçup Üsküdar Doğancılar meydanına düşmüştür. Sonra Murat Han bir kese altın ihsan edip Hezarfen Ahmet Çelebi’yi Cezayir’e sürmüştür. Orada öldü. Murat Han “her ne istese elinden gelir” diye Ahmet Çelebi’den pek çekindiğinden onu sürgüne yollamıştır.”
Bu uçuş hikâyesinin asıl önemi, Çelebinin kanat takıp bir kuleden uçmasından ziyade, O’nun yükseklerde ki hava akımlarının varlığını fark ederek taktığı kanatlarla kendini uluorta boşluğa değil, bu hava akımları yönüne bırakmasıdır.
Evliya Çelebi’nin bu bin hünerli kişiler arasında Aristo akıllı diye tanıttığı Ahmet Çelebi hakkında tarihimizde başkaca hiçbir kayıt bulunamamış ve zaten yüzünü ve yüreğini tamamen batıya dönmüş olan sanatçılarımız da son yıllara kadar onun adını bile anmamışlardır.
Hezarfen Ahmed Çelebi
In Evliya Çelebi’s Journey book it was written, Hezarfen Ahmed Çelebi was very skilful (hezarfen=thousand sciences), glaring, and took place in the book, in masters section among the masters who are intelligent as Aristo. Evliya Çelebi wrote in his book about Hezarfen Ahmed Çelebi “First time he practised flying in the sky eight or nine times, from Ok meydanı (Ok square) minaret, with eagle wings in the star wind velocity. After that when Sultan Murat Khan was watching from Sarayburnu at Sinan Pasha’s mansion he flied starting from Galata Tower with southwest wind and touched down at Üsküdar Doğancılar square. After that Sultan gave a pouch of gold coins to Hezarfen Ahmed Çelebi and exiled him to Algeria. He died there. Sultan Murat Khan exiled him because of he was very skilful and bothering.”
The significance of the story is not Hezarfen Ahmed Çelebi’s flight with wings. He took the advantage of air flows with his scientific observation.
In our history there was no information about Hezarfen Ahmed Çelebi except Evliya Çelebi’s Journey book. Our artists who directed their faces and hearts to the west, up to the recent years, didn’t remember his name.