Cevri Kalfa

Sultan III. Selim’in “Nizâm-ı Cedid” reform hareketi, batılıları ve Rusya’yı telâşlandırmıştı. İngiliz ve Fransızlar 1806′ da Sırp İsyanını çıkarttılar. Ertesi yıl Rusya, Sırbistan’daki olayları bahane ederek Osmanlı’ya savaş açtı, İngiliz Donanması da İskenderiye’yi işgal etti. Bütün bu dış baskılar, içeride Nizâm-ı Cedid’i istemeyen yeniçerileri ve menfaatleri bozulan ordu esnafını ayaklanmaya hazır hale geldi. Filistin’de Akka Kalesi yenilgisini hazmedemeyen Fransızlar, İstanbul Boğazı Tabyalarındaki yeniçerileri ayaklandırdı. İsyancı askerler Haseki Halil Ağa’yı parçaladılar. Sonra beş yüz kadar isyancı, Büyükdere Çayırında toplanarak Kabakçı Mustafa’yı lider seçtiler ve Saray’a doğru yürüyüşe geçtiler. Padişah, Müslüman kanı dökülmesini istemediği için, karşı karşıya gelen Nizâm-ı Cedid Ordusu’nun Kabakçı Mustafa ile birliklerine silahlı müdahalesini engelledi. O’nun bu yumuşak başlılığı kendi hayatına mal oldu. 29 Mayıs l807 de Sultan III. Selim-i azlederek, yerine IV. Mustafa’yı geçirdiler. Olayları haber alan ve reform yanlısı olan “Ruscuk Yâranı” adıyla anılan Alemdâr Mustafa Paşa ordusuyla Edirne üzerinden Rumeli feneri Kalesi önüne kadar geldiler. Kalede bulunan Kabakçı buradaki çarpışmalarda öldürülmesine rağmen isyancılar İstanbul’dan getirdikleri toplarla Alemdâr Mustafa Paşa’ya şiddetle direndiler. Çok kanlı çarpışmalar oldu. Rumeli Kavağı, Sarıyer ve Yeniköy yakılıp yıkıldı. Sivil halk canını kurtarmak için sandallarla denize açıldı. İsyancılar dört gün sonra etkisiz hale getirilebildi. Sultan Selim Harem’deki odasında hapisti. Sultan IV. Mustafa, Ruscuk Yaran Alemdar Mustafa Paşa’nın bu ileri harekâtının sonunda kendi başını da yiyeceğinden korktuğu için III. Selim ve 23 yaşındaki kardeşi II. Mahmud’un öldürülmelerini emretti. III. Selim, Haremdeki odasında ney çalmakta iken kılıç darbeleriyle öldürüldü. Harem’de, Amber Ağa ve Hafız İsa Ağalar II. Mahmut’u merdivenlerden üst kata kaçırdılar. Cellâtlar peşlerindeydi. Tam bu sırada Harem mensubu zarif bir Çerkez hanım, hamam külhânından aldığı kızgın korları, merdivenleri tırmanmakta olan eli silahlı yeniçerilerin tepelerine boca etti. Üstü başı tutuşan Yeniçeriler sağa sola kaçışırken II. Mahmut Saray’ın damına ulaşmıştı. Aynı anda, Alemdar Mustafa Paşa’nın birlikleri de kapıları kırarak Saray’a, Harem’e ulaştı. Alemdâr, çok sevdiği Sultan III. Selim’in katlini önleyememişti ama tek kardeşi Mahmut’u kurtarmış oldu.

II. Mahmut tahta geçince, Cevrî kalfa’nın kahramanlığını unutmadı, o’nu Harem-i Hümâyun hazinenin başına getirdi. Büyük Çamlıca’da çok geniş bir arazi vererek içine bir de köşk yaptırdı. Bugün de halâ ayakta duran Divan yolundaki İlkokulu ve Çamlıca’da Camii vardır.

Kalfa’nın Kabri Fatih Sultan Mehmed’in türbesinin bulunduğu hazîrenin bitişiğindeki, II.Mahmud’un annesi Nakş-ıdîl Sultan Türbesi içindedir.

Cevri Kalfa(Female servant)

Sultan III.Selim’s “Nizam-ı Cedit” reform army arrangement fluttered the Westerners and the Russia. The British and the Russians started the Serbian revolt. Next year Russia declared war on Ottomans because of the Serbian events. British navy invaded Alexandria. All these external opression made Janisseries who didn’t want Nizam-ı Cedit and army tradesman whose interests deteriorated, ready for a rebellion. The French who found unacceptable the defeat of Akka fortress in Palestine, provided the rebellion of the Janisseries in the bastions of Bosphorus. Rebellers smashed Haseki Halil Agha. After that 500 some rebellers that gathered at Büyükdere meadow chose Kabakçı Mustafa as leader and started to walk to the Palace. Sultan Selim who wanted to prevent Muslim’s fight each other didn’t permit Nizam-ı Cedit’s armed intervention. The Sultan’s peaceful attitude caused him murdered by the rebellers. Sultan III. Selim dismissed on 29 May 1807 and IV. Mustafa became sultan. When Alemdar Mustafa Pasha (nickname Rusçuk Yaranı) heard the event in İstanbul because of he was a reformer, he came to in front of Rumelian lighthouse castle over Edirne. Although Kabakçı Mustafa killed there in the fight, rebellers resisted to Alemdar Mustafa Pasha army, with cannons that they brought from İstanbul. There was a very fierce battle. Rumeli Kavağı, Sarıyer, Yeniköy districts burned and demolished. Civilian people sailed with boats to save their lives. After four days rebellers were defeated.
Sultan Selim was prisoned in Harem at the Palace. With the fear of succesful commander Alemdar Mustafa Pasha, Sultan IV. Mustafa ordered the murder of Sultan Selim and his 23 years old brother II. Mahmut. Sultan Selim was killed with swords when he was playing flute in the Harem. Amber Agha and Hafız İsa Agha got away Sultan Mahmut to upstairs. Executioners were chasing. A lady from Harem Cevri Kalfa (Cevri master’s assistant) threw hot coal that she had taken from bath house’s furnace, from the stairs to the armed rebeller janisseries. The burning janisseries ran left and right while Sultan II. Mahmut reached the roof of Harem. Same time Alemdar Mustafa Pasha and his soldiers broke the gate of the Palace and reached Harem. Alemdar Mustafa Pasha couldn’t save beloved Sultan III. Selim but his brother II. Mahmut.
When II. Mahmut had the crown he didn’t forget Cevri Kalfa and promoted her to the Harem’s treasury master. He gave a large area at Büyük Çamlıca and built a mansion there for her. She had a primary school at Divan Way and a mosque in Çamlıca. These buildings are still in use today. Cevri Kalfa’s grave is at near Fatih Sultan Mehmed’s tomb, in II. Mahmut’s mother Nakş-ı dil Sultan’s tomb.