Osmanlı-Rus ve Avusturya savaşının devam ettiği 1738’de Yeniçeri Ocağı’na kaydoldu ve bazı muharebelere katılarak Belgrad’ın kuşatılması sırasında gayret ve cesaretini ispatladı. Daha sonra Tekirdağ’a dönerek eski efendisinin kızı ile evlendi. Hasan Paşa, yiğitlerinin şöhretini duyduğu Cezayir’e gitmek için yola çıktığında, gemisini karşılaştığı bir İspanyol gemisine rampa ederek gemiyi tek başına ele geçirdi ve içindeki esirlerle beraber Cezayir’e vardı. Cesareti Cezayir dayı*sı tarafından takdir edilerek, zapt ettiği gemi kendisine bırakıldığı gibi, işletmek üzere bir kahvehane ve bir süre sonra Tilimsân sancak beyliği verildi. Tilimsan’da bir av esnasında yavru aslan yakalayıp yanına almıştır ve onu evcilleştirerek hayatı boyunca yanından ayırmamıştır. Kafkas asıllı ve Tekirdağ doğumlu olan Hasan Paşa, Cezayir’de şöhret bulduğu için bu lakabı almıştır. 1761 yılında kaptan olarak Osmanlı donanmasına girdi bir yıl sonra Patrona ve arkasından Kaputane oldu. 1770 de Rus ve İngiliz donanmalarının ortak saldırısına maruz kalan Osmanlı Donanması Çeşme Limanı’nda imha edildi. Yaralı şekilde İstanbul’a ulaşan Hasan Paşa Çeşme faciasından sonra Limni adasına çıkartma yapan Rus ordusunu üzerine yürümesi ferman edildi. Ayağının tozuyla tekrar Rus seferine hazırlanırken bu sefer Beyrut Valisinin isyan ettiği haberi geldiği için paşa donanmadan yeteri kadar asker desteği alamadı. Bunun üzerine kendi gayretleri ile İstanbul’un bekâr mahallelerinde bulunan üç bin kadar avare, serseri ayak takımından bir birlik oluşturarak bunlarla Limni adasına çıktı. Rus işgal kuvvetlerini adadan temizlediği gibi düşman Donanmasına ağır kayıplar verdirdi. Tarihte eşi benzeri görülmeyen bu olayların tamamı, yani çeşme baskını ve Limni’nin bu şekilde kurtarılması toplam altı ay içinde oldu ve bitti. Bu olaydan sonra kendisine Gazi ünvânı verildi.
Çeşme faciasından sonra mahvolan Osmanlı donanmasını yeniden kurmuş ve eğitime çok önem vermiştir. Bütün inşaat masraflarını kendisinin karşılayarak yaptırdığı Tersane meydanında ki Levent Kışlası bugün hala Kuzey Deniz Saha Komutanlık Binası olarak hizmet vermektedir.
Kırım Seferi için yola çıkmadan önce gemi güvertesinde askere yaptığı konuşma bizlere bir başka “Gazi”nin azim ve kararlılığını hatırlatmıyor mu?:
“Yoldaşlar, benim Allah’ın yardımıyla ne şekilde büyüdüğüm ve başarılı olduğum, şimdiye kadar din ve devlete ne derece hizmet ettiğim hepinizin malumudur. Bizi besleyip bu güne getiren devletin selameti, kalıcılığı, şan ve şöhretinin devamı bizlere bırakılmıştır. Bu uğurda canımı şerefle feda etmeyi göze almak boynumun borcudur. Bu kutsal görevin tamamıyla yerine getirilmesi ve iyi bir sonuca ulaştırılması için karşılaşacağım bütün tehlikelere göğüs geremeye hazırım. Hatta ölüme bile. Bu sebeple bütün cariye ve kölelerimi azlettim, her birini hizmetlerine göre taltif ettim. Borçlarımın tamamını ödedim. Çoluk çocuğuma ve bütün halkıma veda edip geldim. Bundan sonra görevimi hakkiyle yerine getirip başarıyla geri dönmek yüce Allah’ın bağış ve takdiridir. Sizler ki güvene lâyık bahriye erkân ve ümerasısınız, yükümlü olduğunuz hizmetin içerik ve önemini göz önüne alarak dünya ve dünyalıklardan tüm ilişkiyi kesmek gerektir. Bugün öne süreceğiniz mazeretler varsa bunları dinlerim. Ama yarın düşman karşısında meydana gelebilecek aksaklık ve mazeretleri dinlemem. Herhangi bir emre itaatsizlik yahut başarısızlık asla kabul edilemez. Böyle hareketlere meydan verenler kendilerine en şiddetli cezanın kapısını açmış olurlar. İçinizden gerçekten sadakat ve cesaretle hizmet etmeye azmedenler şimdi can yemini ederek yoldaşlarını inandırsın.”
1783 yılında Amerika Birleşik Devletleri gemileri Akdeniz’de görülmeye başlar. Daha 25 Temmuz 1785’te Amerikan bayrağı taşıyan bir gemi, Cezayir açıklarında Osmanlı gemileri tarafından ele geçirilir. Bu gemi, Boston Limanı’na bağlı Kaptan Isaak Stevens’ın idaresindeki Maria’dır. Arkasından, Philadelphia Limanı’na bağlı Kaptan O’Brien’ın Dauphin’i de aynı âkıbete uğrar. 1793 Ekim ve Kasım aylarında 11 ABD gemisi daha Osmanlıların eline geçer… ABD Kongresi, 27 Mart 1794’te, Osmanlı denizcilerine karşı koyacak güçte savaş gemileri inşa edilmesi veya satın alınması için Başkan George Washington’a 700 bin altına yakın harcama yetkisi verir. Böylece ABD, Cezayirli Gazi Osman Paşa ile baş edemeyeceğini anlayarak kendisiyle anlaşma yoluna gider. 5 Eylül 1795’te anlaşma imzalanır ve ABD Kongresi tarafından 1796’nın 7 Mart’ında onaylanır. Böylece Amerika Birleşik Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun resmen vergi mükellefi olmuştur. Anlaşmaya göre ABD, Cezayir’deki esirlerin iadesi ve gerek Atlantik’te, gerekse Akdeniz’de ABD sancağı taşıyan hiçbir tekneye dokunulmaması karşılığında, 642 bin altın ve yılda 12 bin Osmanlı altını (216 bin dolar) ödemeyi kabul eder. Dili Türkçe olan ve 22 maddeden oluşan anlaşmaya, Başkan George Washington ve Cezayir Beylerbeyi Gazi Hasan Paşa imza koyar. Böylece ABD yıllık vergiye bağlanmış olur. Bu, ABD’nin iki asrı aşkın tarihinde, yabancı bir dille imzalamış olduğu ilk ve tek anlaşma olduğu gibi; yabancı bir devlete vergi ödemeyi kabul eden tek Amerikan belgesidir.
Hasan Pasha of Algiers
Hasan Pasha entered Janissery Army when the war between Ottomans and Russia, Austria was going on in 1738. He participated in some wars, during the siege of Belgrad and he proved his zeal and courage. After that he returned to Tekirdağ and married his master’s daughter. Hasan Pasha started a journey to Algeria that he heard the fame of its valiants. On the way he met a Spanish ship, boarded to its deck and captured the ship. He went to Algeria with the ship and the slaves. His courage was appreciated by Algeria’s ruler. The ship he captured was given to him and a coffee house was given to run. After that Tilimsan principality was given to his rule. When he was in Tilimsan at a hunting party he catched a baby lion. By taming the baby lion he took it in his life and took care of the lion till the end of its life. Altough Hasan Pasha was originally from Caucasia and was born in Tekirdağ he was named Cezayirli (Algerian) as he became famous when he lived in Algeria. He entered Ottoman Navy as a captain in 1761. After one year he was promoted first as “patrona” and “kaputane” afterwards.
Ottoman Navy was destroyed by allied Russian and British navies in Çeşme port in 1770. Wounded Hasan Pasha returned to İstanbul. After that Russians occupied Limni island. Hasan Pasha was appointed to Limni. At the same time Beirut governor was revolted, so Hasan Pasha could’t get support from Ottoman Navy. Hasan Pasha with his self efforts gathered, 3,000 wanderer, lowlife, rabble man from İstanbul’s poor districts, and went on Limni with them. He expelled the Russians from Limni and inflicted heavy losses on the Russian Navy. Ottoman Navy’s destruction and Hasan Pasha’s Limni salvation occured only in six months. After Limni he was awarded with the title of the veteran. He rebuilded the Ottoman Navy after destruction in Çeşme. He insisted on education. He built Levent Barracks with his personal income at the shipyard square. Today this building is in use by Turkish Army. Before Crimean military expedition he made a speech at the ship deck. This speech reminds us another commanders determination and perseverence:
“Brothers, you know how I succeeded with the help of Allah for the mission of religion and state. The welfare, permenance, glory, reputation of the state that fed us and brought us to this day, is our responsibility. I am ready to sacrifice my life with my honor for the state. I am ready to stand against all the dangers, even to death, for the fulfillment of this sacred mission. For this reason I made free all my slaves and concubines. I rewarded each of them up to their duties. I paid all my loan. I said farewell to my family and people. After that, doing best of my job and returning with success is Allah’s gratuity and appreciation for me. You are trustworthy navy members. Your job’s meaning and importance needs to leave all the worldly desires. Today I listen to your excuses but tomorrow in front of the enemy I shall not listen to your excuses and troubles. Disobedience to the rules or failure never be accepted, those who do this will be strongly punished. From you who persevere to serve with loyalty and courage must make an oath to convince us.”
The ships of USA have started to be seen in Mediterranean since 1783. A ship with an American flag was captured by the Ottoman ships on the shores of Algeria on 25 July 1785. This ship was from Boston port, its name was Maria and it was under captain Isaak Steven’s command. After that, another American ship from Philadelphia port, captain O’Brien’s Dauphin was captured by Ottomans. Eleven other ships were captured in October and November 1793. USA congress gave authority of spending 700,000 gold coins to George Washington for building or purchasing ships that should be able to resist Ottoman attacks on the seas. After that USA made an agreement with Cezayirli Hasan Pasha. The agreement was signed on September 5, 1795 and approved by American congress on March 7, 1796. USA became Ottoman’s taxpayer. For free roaming in Atlantic and Mediterranean, returning the slaves, USA government accepted to pay 642,000 gold coins plus 12,000 Ottoman gold coins annually. The language of the agreement was Turkish. There were 22 items in the agreement document. It was signed by George Washington, the president of USA and Cezayirli Hasan Pasha, the ruler of Algeria. USA began to pay annual tax to Ottomans. In USA’s 200 years of history, this was the first and only agreement with foreign language and agreeing to pay tax to a foreign state.
The original agreement is in the archives of Yale University. It was written “Original in Turkish” at the top of the document. The text begins with Basmala, and after in Turkish:
“This document is signed under the command of Sultan Mustafa Han’s son, Sultan Selim Han who is the ruler of the world, the ruler of seas and lands, master of the kings, Sultan of sultans, Emperor of emperors. May Allah make his verdict perennial.” was written.
This expression shows that agreement was prepared by Turks. The agreement consisting of 22 items can be viewed at this link.